Eind 2019 heeft de Stichting, samen met de landbouwfaculteit van de universiteit van Parakou en het opleidingscentrum Ferme Sokounon, onze partner voor het landbouwprogramma, het pilootproject aquaponics opgestart. Aquaponics is een methode om op ecologische wijze vis en groenten te kweken. Aquaponics combineert op een symbiotische manier aquacultuur en hydrocultuur.
Om de mogelijkheden van aquaponics in Benin te onderzoeken, installeerden we samen met onze partners vijf proefinstallaties aangekocht bij het Zuid-Afrikaanse bedrijf La Pieus Aqua in drie verschillende sites: twee in het opleidingscentrum van de Ferme de Sokounon, twee in de landbouwfaculteit van de universiteit van Parakou en één in het CIAP, het Centre d’InnovAction de Parakou van onze Stichting.
Professor Ibrahim Toko, directeur van het onderzoekslabo voor aquacultuur en aquatische ecotoxicologie van de universiteit van Parakou, begeleidt verschillende onderzoeksprojecten om de toepassing van het systeem verder te optimaliseren en aan te passen aan de lokale Beninse context. Enkele van zijn studenten ontwikkelden dan ook een prototype gemaakt van lokale materialen. De onderzoeksresultaten zijn veelbelovend, maar verdere testen in de komende maanden moeten leiden tot een systeem dat beter aangepast is aan de lokale noden in Benin. Er is heel wat belangstelling voor het aquaponics systeem zowel van andere universiteiten als van lokale overheden.
En nu is het tijd voor schaalvergroting. Professor Toko en wijzelf waren dan ook heel blij dat Stijn Van Hoestenberghe, doctor in de Bio-Ingenieurswetenschappen en oprichter van één van de grootste duurzame viskwekerijen ter wereld, bereid was om in april 2021 mee naar Benin te gaan.
Na jarenlang onderzoek wereldwijd en een doctoraat aan de KU Leuven over het duurzaam kweken van vis, richt Stijn het bedrijf Omegabaars in Kruishoutem op. De omegabaars die er gekweekt wordt, leeft van 100 % vegetarisch visvoer, ontwikkeld samen met de KU Leuven. Bovendien verspilt de viskwekerij geen water. Dankzij een revolutionair circulair systeem is de viskwekerij aangesloten op een tomatenkwekerij: de serres vangen regenwater op, het regenwater vult de bassins voor de vissen en het nutriëntrijke overtollige afvalwater met uitwerpselen van de vissen wordt gebruikt om de tomatenplanten te bemesten. Er gaat dus geen water verloren. De omegabaars vind je ondertussen in de meeste winkels van Carrefour, Spar, Albert Heijn en Bioplanet.
Stijn bezocht de verschillende proefinstallaties in Benin, hij had veelvuldig overleg met professor Toko en zijn assistenten en gaf ook een druk bijgewoonde lezing. Hij benadrukt het belang van schaalvergroting. De proefinstallaties zijn volgens hem zeer geschikt om te experimenteren, te leren, bij te sturen en te verfijnen. Maar de toekomst zit volgens hem in productie op veel grotere schaal. Hij spreekt dan over bassins met tonnen vis in combinatie met hectaren tuinbouwgrond. Stof voor verder onderzoek in de volgende maanden en nieuwe projecten, waarvan de aanzet tijdens het werkbezoek werd gegeven.
Alexis Houdji, onderzoeker van het team van prof Toko aan de landbouwfaculteit van Parakou, is nauw betrokken bij het aquaponics project. Hij bevestigt dat het niet alleen een positieve impact heeft op het kweken van vissen en groenten, maar ook op het milieu.
Samen met Stijn en professor Toko hadden we ook een boeiend overleg met Christian Guidibi, voorzitter van de vereniging van Beninse viskwekers. Die organisatie telt meer dan achthonderd leden. Zij zijn erg geïnteresseerd om de mogelijkheden van de combinatie van visvijvers met groententeelt verder te onderzoeken.
Als afsluiter van de speciale missie werd de delegatie op audiëntie uitgenodigd bij de minister van Landbouw, Gaston Dossouhoui, om het project aquaponics toe te lichten.
Het aquaponics verhaal wordt dus zeker vervolgd en dat onder andere dankzij Stijn. De videoreportage geeft enkele sfeerbeelden mee van het bezoek van Stijn aan Benin in april 2021.